Besim-ef. Korkut (1904-1975)
Besim-ef. Korkut (1904-1975)

Besim-ef. Korkut (1904-1975)

Autor: hfz. Mahmud Traljić


Besim-ef. potječe iz ulemanske i poznate porodice Korkuta u Travniku. Djed mu je Derviš Muhamed-ef. po završetku studija u Istanbulu postavljen za muderisa Elči Ibrahim-pašine medrese u Travniku, muftiju u istom mjestu i šejha Nakšibendijske tekije. Mlađi sin Ahmed Munib-ef., koji je otac Besim-ef., bio je, također, muderis i član Ulema-medžlisa u Sarajevu. Jedno vrijeme vršio je i dužnost reisu-l-uleme za Bosnu i Hercegovinu.

Besim-ef. rođen je u Sarajevu 25. XI 1904. godine. Ruždijju je pohađao u Travniku, a Okružnu medresu u Sarajevu. Od 1920. do 1925. godine učio je u Šerijatskoj sudačkoj školi i kada ju je završio 1925. odlazi u Kairo te nastavlja studije na El-Ezheru. Diplomirao je 1931. godine i po povratku u Sarajevo postavljen je iste godine za nastavnika na Šerijatskoj sudačkoj školi. Na toj školi predavao je arapski jezik, stilistiku, šerijatsko pravo, akaid i historiju islama. Kao nastavnik Šerijatske sudačke škole predavao je jedno vrijeme i vjeronauku na I. muškoj gimnaziji u Sarajevu. Kada je otvorena Viša islamska šerijatsko-teološka škola u Sarajevu, a Šerijatska sudačka škola prestala sa radom (juni 1937) Besim-ef. premješten je na Šerijatsku gimnaziju i odmah dodijeljen na rad u gimnaziju u Mostaru za profesora-vjeroučitelja.

U Mostaru ostaje do 1940. godine, kada se ponovo vraća u Sarajevo na Šerijatsku gimnaziju, gdje ostaje do kraja 1944. godine. U isto vrijeme je honorarno predavao historiju islama na Višoj islamskoj šerijatsko-teološkoj školi. Poslije oslobođenja 1945. godine radi u Ministarstvu prosvjete Narodne vlade Bosne i Hercegovine i Komitetu za visoko školstvo i naučne ustanove (od 1947. do 1950). Uskoro po osnivanju Orijentalnog instituta Besim-ef. prelazi na rad u Institut i tu ostaje do odlaska u penziju (1. III 1967). Penzioniran je u svojstvu naučnog saradnika ovoga instituta. Jedno vrijeme predavao je honorarno arapski jezik na Katedri za orijentalistiku Filozofskog fakulteta u Sarajevu.

Besim-ef. je bio dobar predavač i pedagog. Tumačio je predmete, koje je predavao, na lahak i pristupačan način, da ga se moglo uvijek sa zanimanjem slušati i pratiti. Nije mu bilo teško i po nekoliko puta istu stvar tumačiti samo da ne bi bilo dileme i pogrešnog shvatanja. Otuda je i kod učenika srednjih škola kao i kod studenata Više islamske šerijatsko-teološke škole i Filozofskog fakulteta, koji su slušali njegova predavanja ostao u lijepoj i ugodnoj uspomeni.

Kad je Ulema-medžlis u Sarajevu 1934. godine raspisao konkurs za izradu vjeronaučnih udžbenika u srednjim školama, Besim-ef. je izradio udžbenik za VII razred iz područja historije islama. Vakufska direkcija u Sarajevu ga je štampala 1935. godine pod naslovom Istorija islama. Iz istog područja je i njegov Kratak pregled povijesti islama (Sarajevo, 1935), što je izašao kao 17. svezak Gajretove biblioteke. Kad je 1937. godine prestala raditi Šerijatska sudačka škola on je o toj školi i njenom značaju u životu bosanskohercegovačkih muslimana napisao članak pod naslovom „Pedesetogodišnjica i likvidacija Šerijatske sudačke škole u Sarajevu“ (Kalendar Gajret za 1938. godinu). Kao student El-Ezhera napisao je članak o ovome poznatom Islamskom univerzitetu (Gajret, 1931, br. 14-15). Godine 1952. Izdavačko preduzeće „Svjetlost“ štampalo je Gramatiku arapskog jezika za I i II razred klasičnih gimnazija (str. 223 +1), koju je napisao Korkut. Ovaj udžbenik se pokazao vrlo praktičnim i velika je šteta da nije nikada štampan i drugi dio, priređen za III i IV razred gimnazija.

Po dolasku u Orijentalni institut Korkut se pružila prava prilika za naučni i prevodilački rad. Rezultat njegova naučnog rada su tri knjige dokumenata iz Državnog arhiva u Dubrovniku, koje je Besim-ef. preveo i za štampu priredio, a Orijentalni institut izdao pod naslovom Arapski dokumenti u Državnom arhivu u Dubrovniku (knjiga I, 1960. str. 85 + XXVII, knj. II, 1961, str. 88-186+XXVIII-XLI, knj. III 1969, str. 60). Ovim radom Korkut se iskazao kao odličan poznavalac svih finesa arapskog jezika i spretan prevodilac i veoma teških tekstova na arapskom jeziku. U ovu grupu idu i njegovi radovi „Da li se Zadrani spominju u Hiljadu i jednoj noći“ i „Zadrani se zaista ne spominju u Hiljadu i jednoj noći“ (Prilozi za orijentalnu filologiju, sv. VIII-IX i X-XI), gdje je Korkut, odgovorajući prof. Fehimu Bajraktareviću, ponovo pokazao, uz određenu dozu polemičnosti, da je odličan poznavalac arapskog jezika. To se vrlo dobro vidi i iz njegovih odgovora Bajraktareviću, koji je prikazao njegovu gramatiku arapskog jezika i dr. Šaćiru Sikiriću, koji je opet prikazivao njegove Arapske dokumente iz Državnog arhiva u Dubrovniku također u Prilozima za orijentalnu filologiju).

Korkut je mnogo prevodio sa arapskog jezika, naročito iz arapske lijepe književnosti, i tu se pokazao kao odličan prevodilac, jer je poznavao i svoj maternji jezik vrlo dobro, posebno narodni govor i njegovu frazeologiju. Izdavačko preduzeće „Svjetlost“ izdalo je Arapske šaljive pripovijetke i basne (Sarajevo, 1956, str. 122) i Indijske basne (Sarajevo, 1956. str. 93+3), što je sve preveo i priredio za štampu rahm. Besim-ef. Izdavačko preduzeće Dečja knjiga u Beogradu, u biblioteci Kolibri izdalo je osam knjiga iz „Hiljadu i jedne noći“, koje je sve s arapskog preveo B. Korkut. Osim ovog, izdavačka preduzeća „Svjetlost“, „Novo pokoljenje“, „Veselin Masleša“ i „Džepna knjiga“ izdala su još četiri knjige priča iz „Hiljadu i jedne noći“ a sve u prijevodu Korkuta. Indijske pripovijetke Kelila i Dimna izašla su u majstorskom prevodu Besim-ef. („Svjetlost“, Sarajevo, 1953, str. 198). Ovim nisu iscrpljeni svi prijevodi, koje je napravio naš rahmetlija.

Kao kruna naučnog i prevodilačkog rada rahm. Besim-efendije je svakako njegov kompletan prijevod Kur'ana na bosanski jezik na kome je on radio više od jedne decenije. S obzirom na njegovo vanredno poznavanje arapskog jezika, pa bosanskog, uz to dobrog teologa a nadasve dobra vjernika i solidna naučnog radnika, njegov prijevod Kur'ana će biti veliki doprinos našoj islamistici i nauci uopće. Velika je šteta da rahm. Korkut nije živ dočekao izlazak iz štampe ovog svoga rada, koji je nestrpljivo očekivao i iskreno mu se radovao. Zna se pouzdano, da je namjeravao napraviti i jedan izbor (muntehab) iz islamske tradicije (Hadisa), za čim se kod nas osjeća velika potreba.

Rahm. Besim-ef. bio je iskren, otvoren i dobronamjeran. U društvu je bio uvijek rado viđen. Nije žalio sebe ako je trebalo drugome pomoći i nešto protumačiti. Njegov rad se osjetio i u Vakufsko-mearifskom povjerenstvu u Sarajevu, kada je bio izabran u ovo predstavničko tijelo 1945. godine.

Besim ef. Korkut preselio je na Ahiret 2. novembra 1975. godine u Sarajevu. Njegova smrt veliki je gubitak za našu vjersku zajednicu, našu islamistiku i nauku uopće. Gubitak je tim veći, jer je Besim-ef. posljednji iz plejade Korkuta-teologa.             

(Prvi put objavljeno u: Preporod, VI/1975, br. 24 (127), str. 14)   

Izvor: hfz. Mahmud Traljić, Istaknuti Bošnjaci, Rijaset IZ u BiH, Izdavačka djelatnost El-Kalem, Sarajevo, 1998, str. 148-152.