Sistematičnim pristupom je sačinjena procjena broja vrsta pojedinih grupa organizama. Utvrđeno je da biološko bogatstvo prostora Bosne i Hercegovine, na nivou vrsta čini:
– 1859 vrsta algi, među kojima su najbrojnije modrozelene, zelene i silikatne alge, čija su staništa najčešće planinski potoci, čiste kraške rijeke i sedrene tvorevine;
– 565 vrsta mahovina, najčešće staništem vezanih za naše raznolike šumske ekosisteme;
– 61 vrsta papratnjača, među kojima su i endemične i rijetke vrste;
– 3256 vrsta sjemenjača, među kojima su brojni endemi, stenoendemi, rijetke vrste, vrste vezane isključivo za određeni tip geološke podloge itd.
– praktično nesaglediva raznovrsnost beskičmenjaka, posebno tvrdokrilaca, leptira, opnokrilaca, vodenih cvjetova, kamenjarki itd.;
– 119 vrsta riba, među kojima je 12 endema ovog i šireg balkanskog rasprostranjenja;
– 20 vrsta vodozemaca, od kojih je 6 endema;
– 38 vrsta gmizavaca, od kojih je 12 endema;
– 326 vrsta ptica, među kojima je 78 ugroženih evropskih vrsta,
– 85 vrsta sisara, među kojima je 9 endema.
Sve nabrojane vrste žive u toliko različitih životnih zajednica i kombinacija, koliko je uslovila „fizička“ raznovrsnost prostora Bosne i Hercegovine. Od Mediterana do Save, kroz kanjone rijeka preko planinskih vrhova, populacije ovih vrsta grade brojne, a neponovljive ekosisteme, koji čine ekološki funkcionalne jedinice naše zemlje.
Ekosistemi su grupisani u pejzaže, koji se smjenjuju na horizontalnom i vertikalnom profilu Bosne i Hercegovine. Ipak, posebno blago ove zemlje smješteno je u grupi specifičnih pejzaža: visokoplaninskim, reliktnorefugijalnim, močvarnim i pejzažima kraških polja. To blago čini najveći broj autohtonih vrsta, od kojih su mnoge rasprostranjene samo na prostoru Bosne i Hercegovine, Dinarida ili Balkanskog poluostrva.
Takvo bogatstvo endema, te raznovrsnost ekosistema i pejzaža nije lako naći u drugim dijelovima svijeta, pogotovo u onim, u kojima vladaju jednolični geološki, klimatski, reljefni i pedološki uslovi.
Izvor: Fondeko svijet, naučno popularna revija o prirodi, čovjeku i ekologiji, godina XIV, broj 31, Udruženje za podsticanje uravnoteženog razvoja i kvalitet života „Fondeko“ Sarajevo, Sarajevo, 2010, str. 10–11.