Mnogi naši objekti islamske kulture imali su, najčešće iznad ulaznih vrata, natpis isklesan u kamenu koji ukratko objašnjava ko je, kada i iz kakvih pobuda podigao dotični objekat. Taj se natpis zove tarih. Osim pomenutih podataka na tarihu nalazimo podatke i o neimaru te o pjesniku, sastavljaču tariha. Tu su još i podaci o pozitivnim osobinama vakifa (legatora), o njegovom položaju i zvanju, o rušenju ili oštećivanju objekta prilikom prirodnih nepogoda, ratova, hajdučije, pljačke i slično.
Tarihe nalazimo na džamijama, medresama, bezistanima, tekijama, turbetima, sahat-kulama, stambenim objektima, česmama, šadrvanima, sebiljima, musafirhanama, mostovima, bibliotekama, a najčešće na nišanima. Većina objekata ima po jedan ali ih ima sa po dva, tri pa i više tariha. U Kolakovića kući u Blagaju ima čak devet tariha, a na Hadžihasanovića kuli u Pridvorcima kod Trebinja sastavljen je od osam zasebnih kamenih ploča koje sve skupa čine jedan tarih.
Prvi tarih najčešće govori o podizanju, a drugi ili treći o obnavljanju objekta. Rekli smo da su ovi natpisi najčešće klesani u kamenu, ali ih ima i na fajansnim ili keramičkim pločicama, u glini, malteru, pisanih na dasci, limu, staklu pa i na kartonu. A najviše tariha je ostalo u medžmuama, notesima znanih i neznanih pjesnika. Bio je običaj da prilikom podizanja nekog objekta, značajnog događaja, prilikom preseljenja na ahiret uglednog čovjeka, mnogi pjesnici-epigrafičari spjevaju tarih.
Tarih je pisan u formi stiha ili stihovanoj prozi. Pisan je lijepim, kitnjastim stilom na arapskom, turskom ili perzijskom jeziku. Ima ih koji su prava remek-djela pjesničkog, ali i klesarskog umijeća. Specifičnost tariha je u tome što posljednji stih (kronostih), kada se odgonetnu brojčane vrijednosti svakog harfa, daje datum događaja kome je tarih posvećen.
Skrenućemo vam pažnju na samo neke od najljepših tariha u Bosni i Hercegovini: na Begovoj džamiji i Kuršumli-medresi u Sarajevu, na Aladži i Šehovoj džamiji u Foči, na mostu Mehmed-paše Sokolovića u Višegradu, Ferhadiji u Banjaluci i na nišanima Malkočevića koji se nalaze u muzeju ovoga grada, na Fejziji ili Elči Ibrahim-pašinoj medresi u Travniku, tarih iznad portala medrese Mehmed-paše Kukavice u istom gradu, tarih sa Hadži Ali-begove džamije i česme kraj nje pa Sulejmanije i česme kraj nje opet u Travniku, na Hafizadića česmi u Jajcu, na Sinan-begovoj džamiji u Čajniču… Neki od pomenutih tariha su uništeni u proteklom ratu.
Ukratko, tarih je historija uklesana u kamenu.
Izvor: Kevser, Islamski list za djecu, broj 22, Ilmijja BiH, Sarajevo, novembar 1996, str. 21.