Najsjajnija zvijezda na nebu
Najsjajnija zvijezda na nebu

Najsjajnija zvijezda na nebu

Za vrijeme vedrih noći, na nebu se golim okom vidi oko 4.500 zvijezda. Manjim teleskopom može se zapaziti gotovo dva miliona zvijezda, dok se savremenim teleskopom hvata svjetlost milijardi zvijezda, svijetlih tačkica Mliječnog puta. Ali, naš zvjezdani sistem u ogromnom svemirskom prostoru je samo sitan dio neusporedivo većeg zvjezdanog sistema.

Sirijus je najsjajnija zvijezda noćnog neba. Nalazi se u sazviježdu Veliki pas (Canis Major), pa se od davnina zove Pasija zvijezda. To je plavo-bijela zvijezda, a od nas je udaljena 8,7 svjetlosnih godina. Dvostruko je veća od Sunca i sjajnija je 23 puta. Površinska temperatura Sirijusa je 10.000 °C, a Sunca 6.000 °C, i kada bismo naše Sunce zamijenili zvijezdom Sirijus dnevno svjetlo bi postalo preko 20 puta svjetlije. Ime Sirijus dolazi od grčke riječi što znači ,,prženje“ ili ,,iskrenje“.

Zvijezdu Sirijus prati daleko manja blijeda zvijezda poznata kao Sirijus B. Previše je slabašna da bi se vidjela bez savremenih teleskopa. Sirijus B je izuzetan primjer ,,bijelog patuljka“, beskrajno gustog objekta prosječnog prečnika 32.000 km. Gustina Sirijusa B je više od 100 hiljada puta veća od gustine vode. Supena kašika toliko zgusnute materije na Zemlji  bi težila 2,5 tone. Sila naprezanja od njegove gravitacije je jednostavno razarajuća. Kada bismo mogli nekako stajati na njegovoj površini, osoba od 60 kilograma bi težila oko 10.000 tona.

Stari Egipćani su zvijezdu Sirijus zvali Sotis. Vjerovali su da ova zvijezda izaziva poplave Nila, jer su one počinjale pojavom Sirijusa na nebu, a što je ujedno i označavalo početak Nove godine drevnih Egipćana. Promatranjem dolaska Sirijusa, Egipćani su utvrdili da godina ima 365,25 dana, a današnji astronomi, opremljeni najsofisticiranijim istrumentima, izračunali su da godina traje 365 dana 5 sati 48 minuta i 48 sekundi, odnosno 365,242 dana.

Allah, dž.š, Sirijus spominje u Kur'anu: A On je Gospodar Sirijusa. (En-Nedžm, 49)

Zbog toga što je Sirijus najsjajnija zvijezda vidljivog neba, neki su je stari narodi obožavali. Allah, dž.š, ovim ajetom ukazuje na to da su zvijezde ono što je On stvorio i da je uzaludno njima se klanjati, jer Allah je njihov Gospodar i Gospodar svega što postoji!

Za one koji bi željeli vidjeti zvijezdu o kojoj govori Kur'an, treba napomenuti da se Sirijus može vidjeti u zimskim mjesecima na jugozapadnom dijelu neba, dosta nisko nad horizontom. U ljetnim mjesecima ova zvijeda je nevidljiva, jer izlazi i zalazi u toku dnevne svjetlosti.

 

Izvor: Elif, časopis za djecu, god. II, br. 11, Udruženje vjeroučitelja, Sarajevo, maj 2012, str. 24-25.